Iedereen is anders. De een zweert bij een koolhydraatarm dieet, de ander doet aan Paelo en weer sommige (zoals ikzelf) test veel uit. Want iedereen is anders. Ik pik zelf overal het beste van uit wat werkt. Alle “nieuwe dieten” blijf ik zeer interessant vinden. Ook de denkwijze erachter. Eerst even wat uitleg over de namen.
Wat is Ayervedic?
Heel kort uitgelegd. Ayurveda is een alternatieve geneeswijze met historische wortels in het Indiase continent. Ayerveda is de kennis van een lang, gelukkig en gezond leven. Het heeft vele geheimen die wij als westerse niet kennen. Het gaat voornamelijk om balans, dit is de basis voor een volmaakt welzijn, natuurlijke schoonheid en een lange gezondheid.
Dosha-type
Zo kwam ik het dieet tegen over gezondheid. Wat bevorderend is voor onze fysieke, mentale en psychische eigenschappen. Het sprak mij wel aan. Het dieet (of levenswijze) moedigt aan om voeding te kiezen die bij je dosha-type past. Wat is nu een dosha-type? In Ayurveda heeft ieder van ons een uniek lichaam-geest type, dit heet dosha. Beschouw een dosha als je individuele blauwdruk die je unieke persoonlijkheid, neigingen en fysieke aard beschrijft. Inzicht in je dosha onthult hoe je jezelf in balans kunt houden om gelukkig, gezond en ziektevrij te blijven.
Opkomend onderzoek toont inderdaad aan dat ayurvedische levensstijlpraktijken – inclusief het dieet – mogelijk kunnen leiden tot gewichtsverlies.
Wat kun je eten?
Een van de belangrijkste kenmerken van een Ayurvedisch dieet is dat je eet volgens je type, of dosha. Je kunt je dosha zien als je energie. De drie verschillende Ayurvedische dosha’s zijn afgeleid van de vijf elementen: ruimte, lucht, vuur, water en aarde. Elk element biedt verschillende kwaliteiten of attributen.
Elementen
Vata (ruimte en lucht): Vata’s worden vaak omschreven als creatief, intens of expressief. Kenmerken zijn onder meer droog, licht, koud en ruw.
Pitta (vuur en water): Pitta’s worden vaak omschreven als intelligent, vrolijk en gedreven. Kenmerken zijn onder meer scherp, heet, vloeibaar en mobiel.
Kapha (aarde en water): Kapha’s worden vaak beschreven als kalm, liefdevol of lusteloos. Kenmerken zijn vochtig, zwaar, zacht en statisch.
Voordat je begint moet je weten onder welke dosha je valt. In India zijn hier speciale Ayervedische artsen voor die dat voor je kunnen bepalen. Een ayurvedische arts kan de juiste combinatie van voedingsmiddelen adviseren om de dosha in evenwicht te brengen en het dieet effectiever te maken.
Een ayurvedische arts kan ook helpen bij het bepalen van de beste kruiden voor je dosha en indien nodig helpen bij medische problemen. Als je ervoor kiest om een Ayurvedische arts te bezoeken, zullen zij je interviewen en een beoordeling maken op basis van de informatie die je verstrekt. Dit is waarschijnlijk de meest nauwkeurige methode om je dosha te bepalen.
Als je geen toegang hebt tot een Ayurvedische arts, kunt je een online vragenlijst proberen om je te helpen uw dominante dosha-type te vinden.
Ayurvedische artsen en beoefenaars geloven dat ieder van ons alle drie de dosha’s belichaamt, hoewel je prominente dosha bepaalt wat je eet. Ongeacht dosha volgen voorstanders de basis Ayurvedische eetprincipes voor mindful eten, waaronder:
- Inname van zes rasa’s of smaken. Neem bij elke maaltijd voedingsmiddelen op die zoet, zout, zuur, bitter, scherp en samentrekkend zijn.
- Begin je maaltijd met zoet smakende voedingsmiddelen (zoals fruit).
- Ga verder met zoute voedingsmiddelen (zoals zeevruchten) en zure voedingsmiddelen (bijvoorbeeld citrusvruchten).
- Werk af met scherp voedsel (zoals uien of paprika), samentrekkend (zoals groene appels of thee) en bitter (selderij, boerenkool of groene bladgroenten).
- Eet bewust en geconcentreerd. Vermijd praten, lachen en andere afleidingen om je maaltijd en de heilzame voordelen die het biedt ten volle te waarderen.
- Eet langzaam genoeg zodat je van de smaak van het eten kunt genieten.
- Maar voorkom wel dat je eten koud wordt
- Eet de juiste hoeveelheid voedsel. Wees je bewust van hongersignalen en tekenen van volheid om overeten te voorkomen.
- Eet pas als je vorige maaltijd is verteerd. De richtlijnen stellen voor dat je niet binnen drie uur na je vorige maaltijd of tussendoortje eet, maar niet langer dan zes uur zonder eten.
- Focus op ontbijt en lunch. Veel Ayurvedische beoefenaars raden aan om een bescheiden ontbijt en een grotere, bevredigende lunch te eten. Het diner kan al dan niet worden geconsumeerd, op basis van je hongerniveau.
Wat wordt er gegeten door:
Vata Dosha
Wat wordt er gegeten
| Wat kun je wel eten: Zoet fruit zoals gekookte appels of kersen Gekookte groenten zoals asperges of bieten Granen inclusief quinoa of rijst rode linzen Zuivelproducten (met mate) Rundvlees Eieren Vis Zwarte Peper Koriander blaadjes Azijn Pinda’s en Pecannoten Chia of lijnzaad Bier en witte wijn Sesamolie en Ghee | Wat niet eten: Gedroogd Fruit Rauwe Appels Watermeloenen Diepgevroren, rauwe of gedroogde groenten Aardappelen Gerst Mais Kikkererwten Spliterwten Lam Kalkoen Rode wijn Chocolade |
Pita Dosha
| Wat kun je wel eten: Rozijnen Watermeloen Zoete of bittere groenten zoals Broccoli of Bloemkool Droge Granen Pasta Zwarte Bonen Ongezouten Boter Kip (witvlees) Eiwitten Amandelen Bier Droge witte wijn Kokosnoot | Wat niet eten: Abrikozen Avocado Scherpe groenten zoals uit of Rauwe Prei Zure vruchten Spinazie Brood gemaakt van Gist Quinoa en Bruine Rijst Rogge Sojasaus Zoute Boter Zure Room Rundvlees Kip (donker vlees) Chilipeper Rode of zoete wijn Andere Zeevruchten dan Garnalen Chocolade |
Kapha Dosha
| Wat kun je wel eten: Appelmoes of Pruimen Scherpe of bittere Groenten zoals Selderij of Wortelen Muesli Limabonen Karnemelk Garnalen Kalkoen Droge rode of witte wijn | Wat kun je niet eten: Zoet of zuur fruit zoals Grapefruit of Vijgen Zoete of Sappige Groenten zoals Komkommer Courgette Gekookte Haver Rijst Pasta Pannenkoeken Tarwe Kidneybonen Zachte of Harde Kaas Eend Tofu Vers water vis Ketchup Sterke alcohol Chocolade |
Boodschappenlijstje
Voorbeeld boodschappenlijstjes
Het voedsel dat je zoals het Ayurvedische dieet adviseert, hangt af van je dosha en van hoe nauwkeurig je je het dieet wilt volgen. De volgende boodschappenlijstjes bevatten enkele van de beste voedingsmiddelen voor elke dosha. Houd er rekening mee dat deze boodschappenlijst niet compleet isen dat er mogelijk andere voedingsmiddelen zijn die je verkiest.
Vata
Appels
Bieten
Volkoren granen (quinoa, bruine of witte rijst)
rode linzen
Melk, kaas, yoghurt
Magere stukken rundvlees
Eieren
Vis
Noten (pinda’s, pecannoten)
Zaden (chiazaden, lijnzaad)
Kruiden en specerijen (zwarte peper, korianderblaadjes, azijn)
sesamolie
Ghee
Pita
Rozijnen
Watermeloen
Broccoli, bloemkool
Droge granen (cornflakes)
Pasta (volkoren)
Zwarte bonen
Ongezouten boter
Kipfilet
Eieren (eet alleen de blanken)
Amandelen
Kokosnoot
Kapha
Appelmoes
Pruimen
Selderij
Wortels
muesli
Polenta
limabonen
Karnemelk
Kwark
Garnaal
kalkoen
Voorbeeld Dieet
Als je eenmaal je dosha hebt bepaald, kun je maaltijden maken rond voedingsmiddelen die je lichaam helpen te voeden en je energie in balans te brengen. Je dosha bepaalt je eetstijl en dient als richtlijn voor de specifieke voedingsmiddelen die je moet proberen te vermijden. Onthoud dat de lijsten met aanbevolen voedingsmiddelen niet aangeven dat je alle andere voedingsmiddelen moet beperken. Het zijn gewoon voedingsmiddelen waarvan je baat zou hebben als je meer van je voeding zou krijgen, afhankelijk van je dosha.
De volgende driedaagse voorbeeld-dieet bieden suggesties voor elke dosha om aan de slag te gaan met het Ayurvedische dieet. Of je nu wijn of bier drinkt is jouw keuze, en je kunt er ook voor kiezen om je avondmaaltijd te volgen met een glas warme melk met kruiden zoals chai.
Houd er rekening mee dat dit voorbeeld echt ook maar een voorbeeld is. Als je er echt voor kiest om de Ayurvedische levensstijl te volgen of als je twee dosha’s hebt, vind je misschien andere maaltijden die beter voor je werken.
Vata
Dag 1
Ontbijt: 1 kopje gepofte rijstgranen met 1/2 kopje amandelmelk; 1 kopje chai-thee
Lunch: 3 kopjes bloedsinaasappel- en quinoasalade met boerenkool
Diner: 4,5 gram Spinazie en Pesto Zalm; 1 glas droge witte wijn
Dag 2
Ontbijt: 1 1/2 kopjes gemengde fruitschaal (bananen, sinaasappels, aardbeien); 1 kopje citroenthee
Lunch: 1 1/4 kopjes rundvlees, bruine rijst en champignonsoep
Diner: 1 1/2 kopjes spinazie en tofu-curry; 1 glas glas droge witte wijn
Dag 3
Ontbijt: 2 roerei; 1 stuk volkoren toast met 1/4 theelepel ghee; 1 kopje Vata-thee
Lunch: 1 met groenten gevulde loempia
Diner: 1 1/4 kop pinda-noedels met tofu en groenten; 1 glas bier
Pitta
Dag 1
Ontbijt: 1 kopje yoghurt met 1/2 kopje muesli; 1 kopje Pitta-thee
Lunch: 1/2 kop geraspte spruitjes en linzensalade; 1/4 kop hummus met 1/2 kopje worteltjes
Diner: 1 portie Gerookte Kipfilet; 1 glas droge witte wijn (optioneel)
Dag 2
Ontbijt: 1 kopje Banaan Bruine Rijstpap; 1 kopje kamillethee
Lunch: 1 kop Courgette Pasta met 1 kop gestoomde broccoli
Diner: 1 kop aardappel- en linzenstoofpot; 1 glas droge witte wijn
Dag 3
Ontbijt: 1 kopje watermeloen in blokjes; 1 kop geraspte tarwegraan met 1/2 kop melk; 1 kopje pepermuntthee
Lunch: 1/2 kop gestoomde asperges geserveerd met 1 kop gekookte couscous
Diner: 3 ons gebakken kipfilet; 1 kop gestoomde broccoli; 1 glas droge witte wijn
Kapha
Dag 1
Ontbijt: 1 kopje warme muesli-ontbijtkom gegarneerd met 1/2 kopje gekookte appels; 1 kopje rijst
Lunch: 1 kop maissoep
Diner: 1 1/2 kopjes kurkuma-gekruide kitchari (Ayurvedische pap) met bruine rijst en mungbonen; 1 glas droge witte wijn
Dag 2
Ontbijt: 1 kopje gierstgranen met 1/2 kopje geitenmelk; 1 kopje verse aardbeien; 1/2 kopje pruimensap
Lunch: 1/2 kopje Geroosterde Broccoli geserveerd met 1/4 kopje gebakken tofu
Diner: 1 3/4 kop Rode Curry Linzensoep Met Boerenkool; 1 glas droge rode wijn
Dag 3
Ontbijt: 3/4 kop kwark met 1/4 kop appelmoes; 1 kopje Kapha-thee
Lunch: 1 kop Aziatisch geïnspireerde garnalensalade
Diner: Gele Dal Met Quinoa (1 kop dal, 1/2 kop quinoa); 1 glas droge rode wijn
Zoals eerder aangegeven zijn dit maar voorbeelden. Er bestaan ook Ayurveda kookboeken in het geval je er meer van wilt weten over deze levenswijze en de manier van eten.